ความหมาย ฟันร้าว ฟันหน้าร้าวเป็นเส้น

[siritidaphon]

ฟันร้าว เป็นภาวะที่เกิดรอยร้าวขึ้นที่ฟัน โดยผู้ป่วยอาจปวดฟันในขณะที่เคี้ยวอาหารหรือรับประทานอาหารที่เย็นจัดหรือร้อนจัด ซึ่งฟันร้าวอาจเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น อุบัติเหตุ การรับประทานอาหารที่แข็ง การนอนกัดฟัน หรืออาจเกิดขึ้นตามธรรมชาติเมื่ออายุมากขึ้น เป็นต้น ทั้งนี้ หากผู้ป่วยไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม อาจทำให้สูญเสียฟันไปได้ ซึ่งโดยทั่วไปการรักษาฟันร้าวจะขึ้นอยู่กับลักษณะของรอยร้าวและบริเวณที่มีฟันร้าว


อาการฟันร้าว

ผู้ป่วยบางรายอาจไม่พบสัญญาณบ่งชี้ว่ามีฟันร้าว แต่เมื่อมีอาการเกิดขึ้น อาจรู้สึกปวดฟันแบบเป็น ๆ หาย ๆ เมื่อเคี้ยวหรือกัดอาหาร ปวดฟันเป็นพัก ๆ แต่ปวดอย่างต่อเนื่อง รู้สึกเสียวฟันเมื่อกินอาหารที่ร้อน เย็น หรือหวาน และอาจเหงือกบวมในบริเวณรอบ ๆ ฟันซี่ที่มีรอยร้าว

ทั้งนี้ ฟันร้าวอาจแบ่งออกได้หลายประเภทตามลักษณะอาการของฟันซี่ที่ร้าว ดังนี้

-    ผิวเคลือบฟันร้าว มักเป็นรอยร้าวที่เล็ก ตื้น และส่งผลต่อผิวเคลือบฟันด้านนอก ซึ่งฟันร้าวลักษณะนี้เกิดขึ้นได้ทั่วไปในผู้ใหญ่ ส่วนใหญ่ไม่ทำให้เกิดอาการปวดและไม่จำเป็นต้องรักษา
-    ปุ่มฟันแตก เกิดขึ้นเมื่อฟันที่ใช้บดเคี้ยวแตกออก ซึ่งส่วนใหญ่เกิดขึ้นบริเวณที่อุดฟัน แต่มักไม่ส่งผลต่อประสาทฟันและไม่ทำให้เกิดอาการปวดมากนัก โดยอาจรักษาได้ด้วยการอุดฟันหรือการครอบฟัน
-    ฟันร้าวถึงรากฟัน เกิดขึ้นเมื่อฟันที่ใช้บดเคี้ยวเกิดรอยร้าวเป็นแนวดิ่งลงไปถึงรากฟัน แต่ไม่ทำให้ฟันแยกออกจากกัน โดยรอยร้าวอาจขยายออกไปอย่างช้า ๆ หากรอยร้าวยังขยายไปไม่ถึงประสาทฟัน ผู้ป่วยอาจรักษาฟันซี่ดังกล่าวได้ด้วยการรักษารากฟันรวมถึงการครอบฟัน เพื่อป้องกันการขยายตัวของรอยร้าว แต่หากรอยร้าวกระจายไปยังรอยต่อของเหงือกและฟันแล้ว ผู้ป่วยอาจต้องถอนฟันซี่นั้นออกไป
-    ฟันแยก เป็นรอยร้าวที่เกิดบนผิวฟันลงไปถึงใต้รอยต่อของเหงือก มักเกิดจากภาวะฟันร้าวที่สะสมมานานและอาจทำให้ฟันซี่นั้นแยกออกจากกัน ซึ่งผู้ป่วยอาจเข้ารับการรักษาเพื่อรักษาฟันบางส่วนเอาไว้
-    รากฟันแตกในแนวดิ่ง เป็นรอยร้าวที่ขยายจากรากฟันขึ้นมายังฟันที่ใช้บดเคี้ยว โดยรอยร้าวลักษณะนี้มักแสดงอาการเพียงเล็กน้อยจึงทำให้สังเกตได้ยาก แต่หากฟันซี่นั้นเกิดการติดเชื้ออาจช่วยให้สังเกตอาการได้ชัดขึ้น ซึ่งผู้ป่วยอาจต้องถอนฟันออกไป แต่หากยังอยู่ในขั้นที่สามารถรักษาฟันเอาไว้ได้ แพทย์อาจผ่าตัดรากฟันเพื่อรักษาในกรณีนี้


สาเหตุที่อาจทำให้เกิดฟันร้าว ได้แก่

-    การใช้ฟันฉีกอาหารหรือเคี้ยวอาหารที่แข็ง เช่น น้ำแข็ง ถั่ว ลูกอม ข้าวโพดที่ยังไม่คั่ว เป็นต้น
-    อุณหภูมิภายในปากเปลี่ยนแปลงแบบฉับพลัน ซึ่งอาจเกิดจากการรับประทานอาหารที่ร้อนจัดตามด้วยอาหารที่เย็นจัดเพื่อดับความร้อนในปาก
-    การกัดฟัน
-    มีรอยอุดฟันขนาดใหญ่ จนทำให้ความเเข็งแรงของฟันลดลง
-    อุบัติเหตุต่าง ๆ เช่น อุบัติเหตุทางรถยนต์ อุบัติเหตุจากการเล่นกีฬา การหกล้ม การชกต่อย เป็นต้น
-    อายุ โดยภาวะฟันร้าวมักเกิดกับผู้ที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไป


การวินิจฉัยฟันร้าว

แพทย์อาจตรวจประเมินภาวะฟันร้าวตามวิธีดังต่อไปนี้

-    สอบถามข้อมูลเบื้องต้น โดยแพทย์อาจสอบถามเกี่ยวกับพฤติกรรมที่อาจกระทบต่อการใช้ฟัน เช่น เคี้ยวอาหารที่แข็งบ่อย ๆ หรือมักกัดฟันหรือไม่ เป็นต้น
-    ให้ลองกัดสิ่งของ ผู้ป่วยที่มีฟันร้าวอาจรู้สึกปวดฟันขณะที่กัดแล้วปล่อยสิ่งของนั้น ๆ
-    ใช้เครื่องมือตรวจฟัน แพทย์อาจใช้เครื่องมือตรวจผิวฟัน เพื่อดูว่าเครื่องมือนั้นสะดุดขอบรอยร้าวของฟันหรือไม่
-    ย้อมฟัน เพื่อให้เห็นรอยร้าวชัดเจนขึ้น
-    ใช้ Probe ตรวจสอบ ทันตแพทย์อาจใช้เครื่องมือทันตกรรมชนิดนี้เพื่อตรวจหาอาการบวมที่เหงือก โดยมีประโยชน์ในการช่วยหารอยแตกของฟันในแนวดิ่งที่อาจทำให้เหงือกระคายเคืองด้วย
-    เอกซเรย์ฟัน วิธีนี้อาจไม่ได้ช่วยหารอยร้าว แต่อาจบ่งชี้ถึงปัญหาสุขภาพโพรงประสาทฟันที่อาจเกิดขึ้นจากรอยร้าวที่ฟัน


ความหมาย ฟันร้าว ฟันหน้าร้าวเป็นเส้น อ่านบทความเพิ่มเติมคลิ๊กที่นี่ https://bit.ly/43cwHxV